Türklerde Arslan Motifi
Merhum Faruk Sümer, Arslan kelimesinin ad veya unvan olarak (Ak Arslan, Kara Arslan, Kızıl Arslan, Gök Arslan, Arslan Apa, Arslan Boğa, Arslan Taş, Arslan Şah v.s.) Türklerde kullanıldığına işaret etmiştir.
Batı Türklerinin sembolünün Arslan olduğunu vurgulayan Saadettin Gömeç ise Arslan kelimesinin Türk destanlarında da sıkça rastlanan bir motif olduğunu belirtmektedir.
İslamiyet öncesi Türk tarihinin otorite ismi merhum Bahaeddin Ögel de “Türklerin İslamiyet’e girmesi ve Uygurların büyük bir imparatorluk kurmaları üzerine Arslan motifi de kendini göstermeye başlamış ve Mısır’daki Memluk efsanelerinde olduğu gibi Türklerin ilk ataları Arslanlarla beraber yaşamıştı” demektedir. Yine Ögel, Altay Hun çağına ait kurganlarda arslan motifine rastlandığını, Batı Göktürk Kağanı İstemi’nin tahtının altından dört arslan üzerine oturduğunu, Uygur tahtlarının da arslanlı olduğunu ve Turfan Uygurlarının hanlarının da uzun zaman “Arslan Han” lâkabını muhafaza ettiklerini söylemektedir.
Türklerde Arslan kelimesi aynı zamanda devlet teşkilatında kullanılan bir terim idi. Kara Hanlı Devleti’nde teşkilâtın üst kademelerinde “hâkan” yerine “Arslan Han” unvanı kullanılıyordu.
Netice olarak Türklerde Arslan motifine, İslamiyet öncesi devirde rastlandığı gibi İslamî devirde kurulan Gazneli, Kara Hanlı, Selçuklu, Memluk, Safevi, Babür ve son olarak Kaçar devletlerinde gerek bayraklarda ve gerekse ad veya unvanlarda rastlanmaktadır.
Kaynakça:
Yrd. Doç. Dr. Cihat Aydoğmuşoğlu, “Safevi, Kaçar ve Babür Bayrakları Üzerine Bir Değerlendirme”, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, XIII/2 (Kış 2013), s.51-59.
0 Yorum